Grupa: Użytkownik
Posty: 17 #963751
Od: 2012-6-25
| Czym są zaburzenia osobowości?
Osobowość to głęboko zakorzeniony,utrwalony i charakterystyczny dla poszczególnego człowieka wzorzec cech i zachowań. (Tomb,1998).
Zaburzenia osobowości oznaczają utrwalone nieprawidłowe cechy i wzorce zachowań które: 1. nie poddają się wpływom otoczenia; 2.wyrażnie odbiegają od obowiązujących norm i zwyczajów; 3.uniemożliwiają prawidłowe przystosowanie do otaczającego środowiska 4. upośledzają codzienne funkcjonowanie osoby (Tomb, 1998).
Zaburzenia osobowości jako stany rozwojowe ujawniają się w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania i trwają nadal w okresie dojrzałości. Zaburzenia osobowości pojawiają się często po ciężkim lub przedłużonym stresie, w sytuacji niezaspokojenia potrzeb przez środowisko, po ciężkich zaburzeniach psychicznych lub po chorobie czy uszkodzeniu mózgu.
Zaburzenia osobowości – typy.
Możemy wyróżnić trzy duże grupy zaburzeń osobowości, ze względu na dominujące w nich cechy.
Grupa A, charakteryzująca się cechami dziwaczności i ekscentryczności.
Osobowość Paranoiczna
Osoby takie są nadmiernie wrażliwe na niepowodzenia i odrzucenie; długo przeżywają swoje przykrości np. niewybaczanie krzyw, niesprawiedliwości czy lekceważenia;cechuje podejrzliwość i stała tendencja do zniekształcania codziennych doświadczeń poprzez błędne ujmowanie obojętnych lub przyjaznych działań otoczenia, jako działań wrogich czy pogardliwych;
Osobom z o.paranoiczną zdarza się prowokować do walki, przekonane o sztywnym poczuciu własnych praw, niewspółmiernie do potrzeb wynikających z aktualnej sytuacji. Miewają nawracające, nieuzasadnione podejrzenia dotyczące wierności seksualnej współmałżonka lub partnera seksualnego. Często mają tendencje do nadmiernego przeceniania własnego znaczenia, wyrażające się w skupieniu na własnych przemyśleniach i poglądach.
Osobowość Schizoidalna
U osób z o. schizoidalną występuje brak lub znikome działania służące przyjemności; są to też osoby chłodne emocjonalnie, wycofane ze spłyconą uczuciowością. Maja one ograniczoną zdolność wyrażania przyjaznych, ciepłych uczuć lub gniewu wobec innych. Często osoby nie zainteresowane zarówno pochwałami, jak i krytyką; jak również ze słabym zainteresowaniem doświadczeniami seksualnymi z innymi osobami.
Występuje u nich prawie stała preferencja do samotnictwa; silne pochłonięciem fantazjowaniem i introspekcją. Brak u osób z o.s. bliskich przyjaciół lub zaufanych związków (lub co najwyżej -pojedyńcze) oraz brak potrzeby takich związków z ludżmi. Występuje u nich wyrażna niewrażliwość wobec norm i konwencji społecznych.
Osobowość Schizotypowa
Cechy w osobowości schizotypowej są podobne do osobowości schizoidalnej z wrażniejszym zaznaczeniem cech dziwaczności i ekscentryczności, przebiegającym niekiedy aż do występowania myślenia o charakterze urojeniowym.
Grupa B, charakteryzująca się cechami teatralności, emocjonalności, zmienności.
Osobowość Histrioniczna
U osób z osobowością histrioniczną występują cechy dramatyzowania, teatralności, przesadnego wyrażania emocji; jak również sugestywności, łatwego ulegania wpływowi innych osób lub okoliczności.
Są to osoby, które stale poszukują podniet, docenienia przez innych ich działań, dzięki którym stają się centrum uwagi; charakteryzuje je płytka, chwiejna uczuciowość, niestosowna uwodzicielskość w wyglądzie czy zachowaniu, nadmierna koncentracja na atrakcyjności fizycznej.
Ponadto mogą wystąpić: egocentryzm, łatwe wybaczanie sobie, stałe pragnienie bycia docenianym, wrażliwość na urazy emocjonalne, stałe stosowanie manipulacji dla osiągnięcia własnych celów.
Osobowość Narcystyczna
Osoby z osobowością narcystyczną mają wyższościowe poczucie własnej ważności (np.wyolbrzymianie swoich osiągnięć i talentów, oczekiwanie korzystniejszego, nieproporcjonalnego do osiągnięć oceniania siebie), pochłonięte są przez wyobrażenia o nieograniczonym powodzeniu, mocy, wspaniałości, piękności, idealnej miłości.
Osoby z o.n. maja przekonanie o byciu kimś „specjalnym” czy niepowtarzalnym oraz możliwości bycia zrozumianym tylko przez inne „specjalne” osoby (lub instytucje) o wysokiej pozycji oraz obracanie się tylko w takim towarzystwie.
Osoby z o.n. wyzyskują związki z ludżmi, często wykorzystując innych dla osiągnięcia własnych celów. Cechuje je brak empatii, niechęć do dostrzegania lub liczenia się z uczuciami i potrzebami innych osób, a nawet zawiść wobec innych i przekonanie, że to oni są zawistni. Są to też osobo aroganckie lub prezentujące bezceremonialne zachowania i postawy.
Osobowość Antyspołeczna
Osoby z osobowością antyspołeczną są osobami z silną i utrwaloną postawą nieodpowiedzialności i lekceważenia norm, reguł i zobowiązań społecznych często z nieliczeniem się z uczuciami innych. Mają oni trudność z utrzymaniem trwałych związków z innymi, chociaż nie mają trudności w nawiązywaniu kontaktów.
Występuje u nich bardzo niska tolerancja na frustrację i niski próg wyzwalania agresji, w tym zachowań gwałtownych. Po zachowaniach agresywnych mają oni niezdolność przeżywania poczucia winy i korzystania z doświadczeń, a w szczególności z doświadczanych kar. Osoby z o.a. mają wyrażną skłonność do obwiniania innych innych lub wysuwania pozornie możliwych do uznania racjonalizacji zachowań, które są żródłem konfliktów z otoczeniem.
Osobowość Borderline
Osób z osobowością borderline podejmuje rozpaczliwe wysiłki w celu uniknięcia realnego lub wyimaginowanego porzucenia. Ta obawa wynika z niestabilnych i intensywnych związków interpersonalnych, które charakteryzują się występowaniem naprzemiennie skrajnej idealizacji lub dewaluacji partnera.
Równie ważne jest u nich są zaburzenia tożsamości, niestabilny obraz własnej osoby i poczucia własnego ja, dodatkowo występuje u osób z o.b. impulsywność w co najmniej dwóch obszarach stanowiących potencjalne zagrożenie dla pacjenta (np. wydawanie pieniędzy, życie seksualne,nadużywanie substancji psychoaktywnych, ryzykowne prowadzenie samochodu, napady objadania się).
Innymi grożnymi zachowaniami u osób z o.b. są powtarzające się zachowania samobójcze, demonstracje lub groźby samobójcze oraz samouszkodzenia. Podłożem takich zachowań może być niestabilność emocjonalna, wyraźna zmienność nastroju (np. epizody nasilonej drażliwości lub lęku, trwające kilka godzin), której towarzysz przewlekłe uczucie pustki.
Pojawiająca się nieadekwatna do sytuacji silna złość lub trudność w kontroli złości prowadzić mogą częstych wybuchów gniewu lub stale utrzymującego się uczucia złości często kończącego się bójkami. W momencie nasilonego wewnętrznego stresu u osób z o.b pojawia się przemijające myślenie paranoidalne lub nasilone objawy dysocjacyjne.
Grupa C, charakteryzująca się cechami lękliwości, bojażliwości.
Osobowość Unikająca
U osób z osobowością unikającą występuje uporczywe i wszechogarniające uczucie napięcia i niepokoju. Przeżywają one poczucie społecznego nieprzystosowania, indywidualnej nieatrakcyjności lub niższości w stosunku do innych osób.
Często występuje u nich nadmierna koncentracja na byciu krytykowanym lub odrzucanym w sytuacjach społecznych oraz niechęć do wchodzenia w bliższe związki z ludżmi, o ile nie zapewniają oni akceptacji. Ograniczony styl życia osób z o.u. wynika z potrzeby zapewnienia sobie fizycznego bezpieczeństwa.
Centralnym problemem staje się u nich unikanie kontaktów społecznych lub zawodowych, które pociągają za sobą istotny kontakt z ludżmy, z powodu obawy przed krytyką, nieakceptacją lub odrzuceniem.
Osobowość Zależna
Osoby z osobowością zależną zachęcają innych swoim postępowaniem lub dozwalają aby inni przejęli odpowiedzialność za ich ważne decyzje życiowe. Cechuje je podporządkowanie własnych potrzeb potrzebom innych, od których są one zależne oraz nadmierne uleganie ich uczuciom.
Występuje u nich poczucie niewygody i bezradności w sytuacjach osamotnienia z powodu nadmiernej obawy przed niezdolnością do zatroszczenia się o siebie. Często występuje problem nadmiernej obawy przed opuszczeniem przez osobę pozostającą w bliskim związku i osamotnieniem, wobec konieczności zajęcia się swoimi sprawami.
Skutkuje to ograniczoną zdolnością podejmowania codziennych decyzji bez „niezbędnego” radzenia się innych osób i upewnienia przez nie. W ich własnym obrazie występuje postrzeganie siebie jako bezradnego, niekompetentnego, bezsilnego.
Osobowość Obsesyjno-Kompulsyjna
Osoby z osobowością obsesyjno-kompulsyjną charakteryzują się nadmiarem wątpliwości i ostrożności, pochłonięciem przez szczegóły, regulaminy, inwentaryzacje, porządkowanie, organizowanie lub schematy postępowanie.
Osoby z o.b-k. cechuje perfekcjonizm, który przeszkadza w wypełnieniu zadań oraz nadmierna sumienność, skrupulatność i nadmierne skupianie się na produktywność, z zaniedbaniem przyjemności i związków międzyludzkich.
Ich nadmierna pedanteria i uległość wobec konwencji społecznych pozostaje w kontraście z ich sztywnością i uporem.Często występuje u nich nierozsądne przypuszczenie, że inni dokładnie podporządkowują swe działania pod kontem ich osoby lub nieracjonalna u nich niechęć do przyzwalania innym na działanie, którego nie mogą kontrolować.
Sporadycznie pojawiać się może u nich natarczywe a niechciane myśli albo impulsy o charakterze popędowym (wtrącanie). |
